Dejima en Atoombom museum in Nagasaki

14 maart
2016

Dejima

Na een drukke dag in het themapark Huis ten Bosch is het tijd voor wat historie. Als Nederlander in Nagasaki kun je eigenlijk niet het eilandje Dejima overslaan.

In de ochtend had ik uitgecheckt in het hotel en heb ik mijn koffers nog even achtergelaten. Na een broodje en thee ben ik naar Dejima (出島) gelopen. De stad Nagasaki is niet super groot en het weer was goed. Toen ik aankwam wist niet gelijk of ik goed zat. Buiten de poort stond wel een man in traditionele Japanse kleding.

Wat is Dejima? Dejima is een kunstmatig eiland gemaakt in 1636. Het is 15.000 m2 groot en werd in eerste instantie gebruikt voor de Portugezen. Ze werden op dit kunstmatige eiland gestationeerd voor de handel. Waarom niet op het vaste land? Het Edo Shogunate wilde niet dat het Christendom zou verspreiden in Japan en heeft de Portugezen daarom geïsoleerd. In 1639 werden de Portguzen niet meer toegelaten vanwege het Nationale Isolationisme. Hoewel de Portugezen niet meer welkom waren, was de Nederlandse VOC wel welkom. Het Nationaal isolationisme heeft 218 jaar, tot het jaartal 1859, geduurd. Tijdens deze periode heeft Dejima een grote rol gespeeld in het modernisme van Japan. Omdat de Nederlanders geen andere intentie dan handel hadden werden zij wel toegelaten. Maar álleen op Dejima.

historyHet kunstmatige eiland lag vroeger in de zee en de VOC boten kwamen aan in de haven en mochten laden en lossen op Dejima. Nu, 400 jaar later, ligt dit kunstmatige eiland in het midden van Nagasaki en daarom herkende ik het misschien ook niet helemaal. Ze zeggen toch wel eens “God created the earth, but the Dutch created the Netherlands.”, nou ik denk dat Japan die techniek ook onder de knie heeft van Dejima ligt nu eigenlijk een soort van midden in de stad.
Ze zijn wel bezig met een reconstructie van de hoofdpoort die het vasteland verbond met Dejima. Er ligt dus wel soort van sloot omheen.

Het eiland heeft de vorm van een waaier. Er zijn 4 theorieën waarom voor deze vorm is gekozen:

  1. Toen werd gevraagd hoe Dejima eruit moest zien pakte de Shogun zijn waaier en zei “Maak het in deze vorm!”
  2. Ze wilde het zo wijd mogelijk maken en konden het alleen in deze vorm zo maken.
  3. De ronde vorm van de muren zou de golven van de zee beter kunnen breken.
  4. De vorm van Dejima was het best te monitoren van de traditionele uitkijktorens.

Wat uiteindelijk de reden is zullen we nooit weten. Wat het eilandje heeft gekocht weten ze wel. Omgerekend naar het geld van nu is dit 400 miljoen yen, zo’n 3,26 miljoen euro.

Wat voor mensen woonde op Dejima? Meestal kwamen twee schepen tegelijk aan op het eiland, ze bleven dan enige tijd op het eiland en verlieten het eiland weer. Er was wel een vaste groep van bewoners.

Dejima is deels gerestaureerd en ze zijn nog steeds bezig. Het is een soort groot, of klein, openluchtmuseum. De huizen zijn nagebouwd en in elk huisje staat de informatie in het Japans, Chinees en Engels. Ook het boekje wat je aan het begin krijgt geeft een duidelijke beschrijving van de kamers. Sommige kamers zijn ook ingericht met het behang van vroeger en oud Nederland interieur. Eén kamer had een kerst diner waar aan de ene kant Japanse maaltijden stonden en aan de andere kant westerse maaltijden, een varkenskop met appel in mond. In die ruimte liep ook een oude man rond met een geel hesje. Hij vroeg in het Engels waar ik vandaan kwam en legde uit wat er gebeurde. Hij vond het super leuk dat ik als Nederlander Dejima kwam bezoeken. Hij bleek vrijwilliger te zijn. Toen ik zei dat ik ook Japans kon ging hij het in het Japans uitleggen. Hij liet mij zien dat de ruimte om Dejima heen nu heel anders is. Er was ook een miniatuur versie van het diner met mensen en de kleding. Heb je de film Michiel de Ruyter gezien? Nou de Nederlandse poppetjes hadden zulke kleding aan, de Japanners kimono en de Indonesische dienaren Indonesische kleding.
De man vertelde mij dat het geen pretje was op Dejima omdat het zwaar bewaakt werd. De Nederlanders mochten absoluut geen voet op het vaste land zetten. Ook waren vrouwen en kinderen niet toegestaan. A man’s world, dus. Wel waren er Japanse prostituees die zo nu en dan de mannen kwamen vergezellen.

Natuurlijk is er in 400 jaar veel gebeurd en is Dejima getroffen door meerdere natuurrampen. Ook staat Nagasaki bekend als de tweede stad waar een atoombom is gevallen tijdens WOII. Ik kom hier later nog op terug. Maar dit betekent dat door de jaren heen er veel is verwoest. Er is ook één huis ingericht als museum en hier zijn opgegraven spullen te bewonderen. Waaronder VOC geld, schalen, glazen, tandenborstels en dobbelsteentjes.

Uit oude tekeningen en schilderijen weet men hoe het leven er op Dejima uitzag. Zo is er een tekening waarop twee mannen een soort badminton spelen en biljarts werd gespeeld. Er werd veel koffie en bier gedronken. Deze woorden worden nog steeds in het Japans gebruikt en komen origineel uit het Nederlands, koohi (コーヒー) en bieru (ビール). Andere voedselwaren die in die tijd niet bekend waren bij de gewone Japanner waren aardappelen, tomaten, chocolade, peterselie en kool. De Nederlanders hebben ook een grote rol gespeeld in de medische wereld. Zo wordt het woord “Mes” gebruikt in de operatiekamer en “Knife” in de keuken. Maar deze introductie kwam pas na het einde isolatie van Japan.

Er is ook een traditionele Japanse tuin waar Koning Willem Alexander een boompje heeft geplant. Vlakbij de tuin is ook een Madurodam-versie van Dejima. Verder wordt op het kunstmatige eiland de verdere relatie van Nederland en Japan beschreven. De restauratie is dus nog niet klaar maar was super leuk om een kijkje te nemen.
Dejima is ook bekend bij de meeste Japanners omdat het een onderdeel is van de geschiedenis van Japan.

Atoombom museum

Het bezoek aan Dejima duurt geen uren dus ik heb na Dejima de tram gepakt naar het atoombommuseum aan de andere kant van het centrum van Nagasaki. Het is altijd leuk als ik in de tram, trein of bus zit en oude vrouwtjes gaan tegen mij praten. De mensen in Nagasaki vinden het leuk als ik zeg dat ik uit Nederland kom en Huis ten Bosch en Dejima heb bezocht. Ze voelen zich echt trots en willen graag een goede relatie behouden met Nederlands.
Samen met mijn tante heb ik in 2010 Hiroshima bezocht maar heb ik er toen voor gekozen om niet het atoombom museum te bezoeken. Nu ik weer een paar jaartjes ouder ben en ik er ook meer over geleerd heb in school leek het mij wel een goed plan om nu dit museum te bezoeken.

Het museum ligt een beetje op een heuvel. Namelijk vlakbij de plek waar de bom tot ontploffing is gebracht.

Tijdens de tweede wereldoorlog heeft Amerika op 9 augustus 1945 om 11.02 s’ochtends de tweede atoombom laten ontploffen. Het atoombom musem is open gegaan in 1996 om de wereld te laten zien wat de effecten zijn en nog steeds zijn. De belangrijkste message van het museum is “Nooit meer atoomwapens”. Als je het museum binnenkomt zie je de bekende kraanvogels die staan voor vrede. Vervolgens loop je in een ronding naar beneden waarbij je terug in de tijd wordt gebracht van 2000 naar 9 augustus 1945.

Ondank dat het er niet minder erg op wordt, was Nagasaki niet het doel van de Amerikanen. Alleen vanwege de dichte bewolking is gekozen om uit te wijken naar Nagasaki.

Als je binnenkomt is het eerste wat je ziet de torenklok welke stopte op het moment van de atoombom namelijk 11.02. De klok lag 800m van het hypocenter. Vervolgens loop je door een kamer met oude spullen zoals een watertank en voorgevel van een school die zijn geraakt. Er spelen video’s af van de periode en de mensen en de verwoestingen. Als ik om mij heen keek zag ik hoe stil iedereen was en vol afschuw de beelden bekeek. De volgende ruimte had ook beelden en uitleg over de atoomhistorie van de wereld en foto’s en kleding van de mensen en spullen die door de atoombom zijn vervormd of aangetast. Voor de atoombom op Nagasaki werd gegooid hebben Amerikaanse gevechtsvliegen propaganda flyers uit de vliegtuigen gegooid met informatie over Hiroshima en dat ze zich moesten overgeven.

Wat ik zelf niet wist is dat de radiatie nog niet eens het grootste probleem was maar de hitte van de atoombom. In een taartvorm werd uitgelegd dat 50% van de bom, ook wel genaamd Fat man vanwege zijn vorm, bestond uit de ontploffing en verspreiding, 15% radiatie en 35% hitte golven.

De populatie van Nagasaki voor de bom was ongeveer 240.000 mensen. Geschat wordt dat er 73.884 mensen zijn overleden 74.909 mensen gewond zijn geraakt. Ook zijn er nog veel mensen overleden door de wonden die zij hebben opgelopen. Ook heeft radiatie een grote impact gehad op de gebieden met name rond Nagasaki. Door de wind en regen is deze snel verspreid naar andere steden waardoor ook mensen veel verder van Nagasaki onder de gevolgen hebben moeten lijden. Ze kunnen zelfs na 71 jaar niet zeggen of het gebied radiatievrij is.

De rest van de ruimtes in het museum stonden in het teken van de voortgang van atoomvrije wereld en onderhandelingen die zijn uitgevoerd. Uiteindelijk loop je door een hal waar mensen kraanvogels naar toebrengen om de overledenen te herdenken en te bidden voor wereldvrede. In het park rondom het museum staan meerdere herdenkingsmonumenten waar ook weer veel kraanvogels bij worden gelegd. Op de plaats van het hypocenter staat een heel groot standbeeld en is het verder helemaal leeg met nog een monument waar bloemen werden gelegd.

Ik heb in dat park even op een bankje gezeten en de nieuwe ervaring op mij laten inwerken. Ik vond het zeker de moeite waar om dit museum te bezoeken en ik vind dat we niet mogen vergeten wat er is gebeurd.

Na het bezoek van het atoombom museum ben ik teruggegaan naar mijn hotel om mijn spullen op te pikken en vervolgens de trein te pakken naar Osaka waar ik de volgende dagen zal doorbrengen. Deze twee ‘uitjes’ waren goed te doen in de ochtend en middag. Ik heb voor ik de trein pakte nog even lekker wat gegeten en een Nagasaki’s ‘castella’ cake gekocht waarop VOC lieden staan afgebeeld. Blijkbaar is dit (oud) Nederlands dus ik ben wel benieuwd!

Dit bericht is geplaatst in Dagtrip, Reizen in Japan, Vakantie met de tags , , , . Bookmark de permalink.

Eén reactie op Dejima en Atoombom museum in Nagasaki

  1. Pauline schreef:

    Weer heftige avonturen gelezen Michelle, rauwe vis eten, dat zou ik zelfs uit beleefdheid niet doen hoor. Wel heel bijzonder dat je in de Japanse families zo wordt verwend en zelfs nog voor meer bezoekjes wordt uitgenodigd. Het Nagasaki museum is ook indrukwekkend hoor, moedig dat je daar in je uppie naartoe bent geweest. Zoals je ziet lees ik af en toe eens wat van je blog door, ik geniet ervan.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *